|
ฟันของเราทั้ง 32 ซี่ แบ่งเป็นกลุ่มได้แก่ ฟันหน้า ฟันเขี้ยว ฟันกราม
หรือฟันหลัง จะมีรูปร่างต่างกัน เพื่อให้ทำหน้าที่ได้เหมาะสม เช่น
ฟันหน้ามีไว้กัดหรือตัดอาหาร ฟันเขี้ยวมีไว้ เพื่อฉีกอาหารที่เหนียวขึ้น จึงมีรูปร่างแข็งแรงและมีรากยาวกว่าฟันหน้า ส่วนฟันกราม
จะมีหน้าตัดใหญ่กว่าฟันซี่อื่นๆ เพื่อให้เคี้ยวอาหารได้ละเอียดขึ้น
แม้ว่าฟันจะมีรูปร่างไม่เหมือนกัน แต่ฟันจะประกอบด้วยด้าน 5 ด้าน คือ
- ด้านหน้า ซึ่งเป็นด้านที่อยู่ติดริมฝีปาก และแก้ม
- ด้านที่สอง คือ ด้านในซึ่งฟันบนอยู่ชิดเพดานปาก ส่วนฟันล่างอยู่ชิดลิ้น
- ด้านที่สาม คือด้านบนสำหรับบดเคี้ยว
- ส่วนอีกสองด้านเป็นด้านข้างที่อยู่ประชิดกับฟันซี่อื่นๆ
เรียงติดต่อกันในกระดูกขากรรไกรบน และขากรรไกรล่าง
การที่ฟันอยู่ประชิดกันเกิดเป็นซอกฟันนี้ จะทำความสะอาดได้ยากขึ้น เนื่องจากเป็นบริเวณที่ขนแปรงเข้าไม่ถึง เกิดปัญหาเศษอาหารตกค้าง
และเกิดคราบจุลินทรีย์ ซึ่งเป็นสาเหตุให้เกิดโรคฟันผุและโรคเหงือกอักเสบได้ในภายหลัง
การเกิดโรคฟันผุบริเวณซอกฟัน ส่วนใหญ่จะตรวจพบได้ยากกว่าฟันผุด้านอื่นๆ และกว่าจะรู้ตัวการผุก็มักจะลุกลามเข้าไปถึงโพรงประสาทฟันแล้ว
ทำให้ปวดฟัน หรือเหงือกบวม ต้องรักษาคลองรากฟันหรือถอนฟันซี่นั้นออกไป
ส่วนการเกิดโรคเหงือกอักเสบ เนื่องจากมีหินปูนมาเกาะสะสมที่ตัวฟัน
จะทำให้เหงือกร่น มีกลิ่นปาก และถ้าทิ้งไว้โดยไม่ได้กำจัดหินปูนนั้นออก โรคก็จะลุกลามทำให้กระดูกรอบรากฟันละลายตัวเกิดเป็นโรคปริทันต์อักเสบ
ฟันจะโยก เคี้ยวอาหารไม่ได้ ต้องถอนฟันซี่นั้นออกเช่นกัน
ฉะนั้นการดูแลรักษาให้ซอกฟันสะอาดจึงมีความสำคัญมาก
จากการศึกษาพบว่า การแปรงฟันเพียงอย่างเดียว
ไม่สามารถทำความสะอาดฟันได้อย่างทั่วถึง จำเป็นต้องใช้เส้นใยขัดฟัน
ซึ่งบางทีก็เรียกว่า ไหมขัดฟัน หรือเดนตัลฟลอส โดยใช้ผ่านเข้าไปในซอกฟันเพื่อขัดด้านประชิดของฟันแต่ละซี่
เส้นใยขัดฟันนี้ประกอบด้วยเส้นใยขนาดเล็กหลายเส้นที่เหนียวมาก จะสามารถเบียดตัวแทรกเข้าไปในซอกฟัน โดยไม่ดันฟันให้ห่างจากกัน เส้นใยขัดฟันนี้ทำสำเร็จรูปมีขายทั่วไป ตามร้านที่ขายอุปกรณ์ทำความสะอาดฟัน
บรรจุในตลับ มีความยาวต่างๆ กันและมีที่ตัดเล็กๆ ติดมาในกล่องให้ด้วย
เส้นใยขัดฟันจะมีอยู่ 2 ชนิด คือ ชนิดเคลือบขี้ผึ้งและชนิดไม่เคลือบขี้ผึ้ง
แบบแรกใช้ง่าย มีทั้งขี้ผึ้งธรรมดาและชนิดผสมรสมินท์ ให้เลือกใช้ได้ ส่วนแบบหลังจะทำความสะอาดได้ดีกว่า
แต่เวลาใช้ต้องระวังไม่ให้บาดเหงือกเพราะจะคมกว่า
วิธีใช้ก็เพียงแต่ ตัดเส้นใยออกมายาวประมาณ 10-12 นิ้ว
พันปลายแต่ละข้างรอบนิ้วกลางทั้งสองข้าง ใช้นิ้วหัวแม่มือและนิ้วชี้
จับเส้นใยให้ห่างกันประมาณ 1-1.5 นิ้ว เคลื่อนเส้นใยไปมาเบาๆ
เข้าไประหว่างซอกฟัน สำหรับฟันบนให้ใช้นิ้วหัวแม่มือ ส่วนฟันล่างใช้นิ้วชี้ เมื่อเส้นใยเข้าไปในซอกฟันแล้ว ดึงให้โค้งโอบรอบฟัน
โดยให้แนบกับด้านข้างฟันมากที่สุด จากนั้นขยับขึ้นลง 6-8 ครั้ง และควรใช้ส่วนใหม่ของเส้นใยในการขัดฟันซี่ต่อไปทำเช่นนี้ ทุกๆ ซอกฟัน
บางครั้งการที่มีเศษอาหารติดในซอกฟัน จะทำความสะอาดได้ยากแปรงฟันก็ไม่ออก หลายคนจึงนิยมใช้ไม้จิ้มฟัน เพื่อเขี่ยเศษอาหารนั้นออก
แต่การใช้ไม้จิ้มฟันจะทำให้ฟันห่างและเกิดเป็นร่อง ยิ่งทำให้เศษอาหารติดมากขึ้น ถ้าเราใช้เส้นใยขัดฟันช่วยได้ดีกว่า
การใช้เส้นใยขัดฟันนี้ จะใช้เวลาใดก็ได้ที่เราสะดวก ไม่ว่าจะเป็นระหว่างดูรายการทางโทรทัศน์หรือฟังวิทยุ แต่เวลาที่เหมาะที่สุดน่าจะเป็นหลังรับประทานอาหารแล้ว
แปรงฟันตามอีกที เพราะเมื่อเรากำจัดคราบจุลินทรีย์แล้ว ฟลูออไรด์ซึ่งมีอยู่ในยาสีฟันจะได้สัมผัสกับผิวฟันได้ดียิ่งขึ้น
ซึ่งจะมีผลในการป้องกันโรคฟันผุ และโรคเหงือกอักเสบด้วย
การใช้เส้นใยขัดฟันนี้ จะมีความจำเป็นมากในคนที่ฟันซ้อนเก
เพราะการที่มีฟันซ้อนกัน จะทำให้ซอกฟันแคบขนแปรงเข้าไม่ถึง
ส่วนคนที่ใส่ฟันปลอมชนิดติดแน่น การทำความสะอาดจะต้องใช้เข็มพลาสติก
ร้อยเส้นใย แล้วสอดเข้าไปใต้ฟันปลอม จากนั้นจึงขยับขึ้นลงเพื่อทำความสะอาดได้ นอกจากนี้ยังมีเส้นใยขัดฟันชนิดที่ออกแบบพิเศษคือ ปลายด้านหนึ่ง
เป็นพลาสติกแหลมเล็ก สำหรับสอดเข้าไปใต้ฟันปลอมได้เลย
ทำให้ใช้สะดวกยิ่งขึ้น
การใช้เส้นใยขัดฟันนี้ ในระยะแรกจะรู้สึกว่าใช้ยาก
แต่ถ้าได้ฝึกสักพักจะชำนาญขึ้น ที่สำคัญต้องเข้าใจหลักการใช้
ตามที่ได้กล่าวข้างต้น
แล้วจะทำได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
ซอกฟันที่ใหญ่กว่าปกติ อาจเกิดฟันห่างภายหลังการรักษาโรคปริทันต์อักเสบ การใช้เส้นใยขัดฟันจะไม่ค่อยได้ผลดีนัก อาจใช้วิธีกลั้วปากแรงๆ
ให้น้ำผ่านซอกฟัน เพื่อกำจัดเศษอาหารที่ตกค้างอยู่ แปรงชนิดนี้
มีลักษณะเหมือนแปรงล้างขวด ใช้สอดเข้าไปขัดด้านข้างของฟัน
จะมีประสิทธิภาพดี
ฉะนั้นการดูแลความสะอาดในช่องปากโดยการแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง
และใช้เส้นใยขัดฟันทุกๆ วันอย่างน้อยวันละครั้ง จะสามารถป้องกัน
โรคฟันผุและโรคเหงือกอักเสบได้ ซอกฟันก็จะไม่เป็นปัญหาอีกต่อไป
|
