ทานยาตามหมอสั่งอย่างเคร่งครัด
คือ ความสำคัญในการดูแลรักษาลูกน้อย
เมื่อลูกป่วยไข้และพาไปหาหมอ หมออาจจะจัดยา 2 จำพวกให้แก่ลูก
ยาพวกแรก คือ ยาแก้อักเสบ
(ในที่นี้หมายถึงยาปฏิชีวนะ) ยาจำพวกนี้ไม่จำเป็นจะต้องได้รับทุกครั้งที่ป่วย โรคส่วนใหญ่มีสาเหตุมาจากเชื้อไวรัส ซึ่งไม่จำเป็นต้องทานยาแก้อักเสบ บางครั้งการทานยาแก้อักเสบอาจจะทำให้เกิดอาการแทรกซ้อน แต่ถ้าลูกมีความจำเป็นต้องได้รับยาแก้อักเสบ หมอจะเป็นผู้พิจารณาว่า
จะให้ยาแก้อักเสบชนิดใด ยาแก้อักเสบมีมากมายหลายชนิด
และมีประสิทธิภาพต่อาการฆ่าเชื้อจุลินทรีย์แตกต่างกัน จึงขึ้นอยู่กับดุลยพินิจของหมอว่าจะเลือกใช้ยาชนิดใด เช่น
1.โรคหลอดคอ ทอนซิลอักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ เพนนิซิลลิน
อีริทโทรมัยซิน, อะม็อกซิซิลลิน และรูลิด
2.โรคหลอดลมอักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ อะม็อกซิซิลลิน ,
อีริทโทรมัยซิน รูลิด โรวามัยซิน
3.โรคไซนัสอักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ อะม็อกซิซิลลิน, แบคทริม
อ๊อกเมนติน และดิสตาคลอร์
4.โรคหูชั้นนอกอักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ ไดคล็อกซาซิลลิน ,
คล็อกซาซิลลิน, อีริทโทรมัยซิน และรูลิด
5.โรคหูชั้นกลางอักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ อะม็อกซิซิลลิน ,
แบคทริม อ๊อกเมนติน และดิสตาคลอร์
6.โรคลำไส้อักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ แบคทริม เล็กซินอร์
และวินโตมัยลอน
7.โรคกระเพาะปัสสาวะอักเสบ ยาที่เหมาะสม คือ แบคทริม ,
เล็กซินอร์ และวินโตมัยลอน
เมื่อหมอจัดยาแก้อักเสบให้แก่ลูก คุณควรให้ลูกทานตามคำสั่งหมอ ถ้ายาแก้อักเสบชนิดผงสำหรับผสมน้ำ ควรผสมด้วยน้ำเย็นเติมลงไป
อย่าให้เกินขีดที่อยู่ข้างขวด แล้วเขย่าเพื่อละลายให้เข้ากัน เสร็จแล้วน้ำเติมน้ำอีกทีเพื่อให้ถึงขีดที่กำหนดไว้พอดี
ควรให้ลูกทานยาเท่าที่หมอกำหนดมา คุณแม่บางคนใจร้อน
อยากให้ลูกหายเร็วๆ จึงให้ลูกทานยาถี่ๆ หรือให้ลูกทานยาแต่ละครั้ง
มากกว่าที่กำหนดไว้บนฉลากข้างขวดยาจะเกิดผลเสียได้
ยาเกือบทุกชนิดควรทานก่อนอาหาร ยกเว้นยาอีริทโทรมัยซิน
ที่ควรทานหลังอาหาร เพราะยานี้เมื่อทานขณะท้องว่าง
จะทำให้เกิดอาการคลื่นไส้มาก ยาแก้อักเสบทุกชนิด
เมื่อผสมน้ำแล้วควรเก็บไว้ในตู้เย็นตลอดระยะเวลาที่ใช้ยา
เพื่อให้ยาคงสภาพนาน โดยปกติยาจะคงสภาพได้นานราว 10 วัน
หลังผสมน้ำ จึงควรให้ลูกทานให้หมดทุกครั้ง ถ้าเก็บไว้ก็จะไม่มีประโยชน์
เพราะยาจะหมดสภาพ ในกรณีที่ฉลากข้างขวดยาระบุให้ทานวันละ 2 เวลา ควรทานเวลาเช้าหลังตื่นนอนและเวลาเย็นก่อนทานอาหาร
ถ้าฉลากระบุให้ทานวันละ 3 เวลา ควรทานเวลาเช้าหลังตื่นนอน หลังตื่นนอนรอบบ่ายและก่อนนอน และในกรณีที่ต้องทานวันละ 4 เวลา
ควรทาน ก่อนอาหาร เช้า กลางวัน เย็นและก่อนนอน
เนื่องจากยาแก้อักเสบนี้สำคัญมาก
ถ้าลูกอาเจียนหลังทานยาทันที ควรให้ลูกทานใหม่อีกครั้ง
แต่ถ้าลูกอาเจียนหลังทานยาครึ่งชั่วโมง
ไม่จำเป็นต้องให้ลูกทานยาอีกครั้ง
ยาจำพวกที่สอง คือ ยารักษาตามอาการเช่น
ยาลดไข้ ยาแก้ไอ ยาลดน้ำมูก ยาแก้อาเจียน ยาละลายเสมหะ
ยาขยายหลอดลม ยาแก้ปวดท้อง ยาแก้ท้องเสีย เป็นต้น
ยากลุ่มนี้ควรให้ลูกทานขณะมีอาการในกรณีการทานยาลดไข้
ถ้าถึงเวลาที่ต้องทายาอีกครั้ง คือ อีก 6 ชั่วโมงต่อมา แต่ลูกไม่มีไข้ก็ควรจะงดยาลดไข้สำหรับมื้อนั้นบางท่านเข้าใจผิด คิดว่าควรทานยาลดไข้ดักไว้ก่อนเพื่อมิให้ไข้ขึ้นมาอีก
ยาแก้ท้องเสียก็เช่นกัน เมื่อลูกหยุดถ่ายเหลวก็ควรหยุดยาทันที
ควรทานยาละลายเสมหะ เมื่อลูกมีอาการไอ หรือมีเสมหะในลำคอไม่ควรให้ลูกทานยากลุ่มนี้บ่อยกว่า
และมากกว่าที่หมอแนะนำให้ทานนะครับ
ศ.นพ.พิภพ จิรภิญโญ
|
